İÇEL - SİLİFKE
Uygarlıklar beşiği Akdeniz’in kıyıcığında bir yer Taşeli - Silifke… Lüviler, Arzaviler, Hititler, Finikeliler ve diğerleriyle Selefkos Nikator. (M.Ö: 380 – 321)
Güney Anadolu’da Toros dağlarıyla Doğu Akdeniz’den Gazipaşa düzlüğüne dek uzanan alana İçel denir. Oğuz boyları 12. yüzyılda bölgeye yerleştiğinde Göksu Irmağı’nın (Kalikadnos) iki yanındaki bölgeye İçel demişler. Prof. Dr. Mustafa Akdağı “Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai” tarihinde, Osmanlı ülkenin güvenli yerlerine Taşeli örneğinde olduğu gibi “İç-el” adını koymuşlar. Yörenin dağlar arasında olması, girilmesi ve görülmesi güç bir yer olması nedeniyle Selçuklular’da “İç-el” diye adlandırmıştır. Bölgenin tarihi çok eski zamanlara dayanır. Antik çağda yöreye ‘Kilikya’ da denmiş. Kilikya’yı kimi tarihçiler 2 bölgeye, kimileri de 3 bölgeye ayırır. Buna göre iki bölgeli, ovalık Kilikya (Çukurova), dağlık Kilikya ikincisi, Merkezi Kilikya, orta Kilikya, taşlık Kilikya (Taşeli)’dır. Taşlık Kilikya (Taşeli) Limonlu deresinden batıya doğru Silifke, Mut, Gülnar, Ermenek, Anamur, Bozyazı, Aydıncık yörelerini kapsar. Taşlık Kilikya (Taşeli)’nın merkezi Silifke’dir.
M.Ö. 8. Yüzyılda Asurlulardan kalma, çivi yazılı levhalarda “Kilikya” adının yazılı olduğu görülmüştür. Bu devirde Suriye sahillerinde yaşayan Finikelilerin ünlü hahramanı Kiliks, yaptığı savaşta doğu Akdeniz’e egemen olmuş. Böylece bölgenin adına Kilikya denilmiş. Bir başka söyleşiye göre, kireçlik, taşlık anlamına gelen “Kılkım” sözcüğünden türediği söylenir olmuş.
Silifke’nin ilk yerleşik halkı (M.Ö.) 3 bin yıl önce Lüvilermiş. Yine M.Ö.:1500 yıllarında Silifke yöresine Arzaviler egemen olmuş. Hatta Silifke Arzavilere başkentlik yapmış. Lüvilerle ilgili yazılı kaynaklar Hitit kazılarında görülmüş. Yine aynı kazılarda Lüvi tanrılarının isimlerine rastlanmış. Bunların en ünlüleri Şantaş, Tarhunda ve Kubaba imiş. Gülnar’ın kuzeydoğusundaki “Meydancık Kale” kazılarındaki Hitit tabletlerinde 3 bin yıl öncesinde Silifke site kent üzerinden Suriye ile ticaret yapılırmış. Akdeniz yöresi uygarlıklar beşiğidir. Kadim Kent Silifke buna tipik bir örnektir.
Kaynak:
- Silifke Tarihi - İzzet Aslan - 1988 Sayfa 40-41
- İçel İli - Ali Demirtaş
- Zor Yıllar - İsmail Güler
- Silifke Tarihi - Sami Göktürk Sayfa 15