Mustafa BECEREN
Köşe Yazarı
Mustafa BECEREN
 

YEREL KELİMELER - 21

YEREL KELİMELER - 21  Türk dünyası dediğimiz Türk Devletleri Teşkilatı  geçtiğimiz günlerde 34 harfli ortak alfabe konusunda anlaşmaya varmışlar. Çok güzel bir haber. Heyecanlanıyoruz. Yavaş yavaş adım adım acele etmeden sindire sindire inşallah amaca ulaşılabilir. Bir de Türk devletleri Türksat uydusundan yayın yapsalar. Bu sürece büyük katkı yapmış olurlar diye düşünüyorum.  Burada yerel kelimeleri kullanırken rahmetli Dr. Baki Dökme’yi çokça anıyorum. O dil konusunda bizim bölgenin Türk dünyasında birçok bölgede kullanılan kelimelerle ilişkilerini çokyüzlüde “Silifke Ağzı” sayfasında yazardı. Ben bu işlerin uzmanı değilim. Sadece medeni cesaret gösterip bildiğim yerel kelimeleri örneklemeye ve cümle içerisinde kullanmaya çalışıyorum.  TELAŞA: İşler güçler. İşgüç. Zamanı mevsimi geçirmeden işleri yapmaya çalışmak.  Dünya telaşası biter mi? Mezerdeennere bi bak hele.  Misafir gelicemiş. Beni bir telaşa aldı vesselam.  TEPSERMEK: Suyunu hafif çekmek. Tam kurumamak.  Salçayı güneşe serelim ıycıg tepsersin ondan songra kölgeye galdıralım.  Dama serdiğimiz bulgur tepsermiş. Hayding billenelimde ayıtlayalım.  TENKDİ: Bir şeyin kontrolsuz olarak fırlaması.  Gocaman bi daş tekelldiydi tenkdivardıgitti.  O top hurdan geriaşşa tendivardıgitti.  TERKİ: Hayvanlarda semerden sonra arkada kalan boşluk. Veya Arka taraf.  Eşşeğin terkisine bin gaşındanda eyce dutun düşme.  Yavuklusunu atının terkisini attığıyla ıldırım gibi gaybaoldu.  TETİR: Çıkmayan kir. Genellikle meyve ve sebzelerin çıkmayan kiri.  Yaş cevizi soyarkene tetiri üstünge başına nahılda  sıçramış.  Gaç anam hen de neci tetiriyse gattiyyen çıkmaz.  TEEZEMEK: Tiremek. Dengeli durması gereken bir şeyi yıkılmasın diye tutmak, dengelemeye çalışmak. Eşşeğin yükü eyice algınamış. Teezede devrilmesing.  Sen bu tarafa geç teze ben hen de tarafı da eyceme bir sıkayım.  TIKIŞ: Boyu kısa dolu, şişkin. Sıkışık, yan yana.  Arapostası durur durmaz hepisi birden tıkışıvirdiler.  Çuvalı tıkış tıkış doldurmuşsun mayşallah.   TOKUÇ: Organik, manuel çamaşır yıkama aleti. Genellikle piynar veya pelitten yapılmış çamaşır yıkamada kullanılan kalınca kısaca  düzülmüş ağaç.  Şarlanga bi gazan gurdum çamaşırları da bireylemek tokuçladım içime eyice singdi.  Ambardaa tokucu alağelde sumakları bi döğelim.  Tokucu iycık yavaş vuraydın a yavrım. Düğmeler hep gırılmış.     
Ekleme Tarihi: 04 Ekim 2024 - Cuma

YEREL KELİMELER - 21

YEREL KELİMELER - 21 

Türk dünyası dediğimiz Türk Devletleri Teşkilatı  geçtiğimiz günlerde 34 harfli ortak alfabe konusunda anlaşmaya varmışlar. Çok güzel bir haber. Heyecanlanıyoruz. Yavaş yavaş adım adım acele etmeden sindire sindire inşallah amaca ulaşılabilir. Bir de Türk devletleri Türksat uydusundan yayın yapsalar. Bu sürece büyük katkı yapmış olurlar diye düşünüyorum. 

Burada yerel kelimeleri kullanırken rahmetli Dr. Baki Dökme’yi çokça anıyorum. O dil konusunda bizim bölgenin Türk dünyasında birçok bölgede kullanılan kelimelerle ilişkilerini çokyüzlüde “Silifke Ağzı” sayfasında yazardı. Ben bu işlerin uzmanı değilim. Sadece medeni cesaret gösterip bildiğim yerel kelimeleri örneklemeye ve cümle içerisinde kullanmaya çalışıyorum. 

TELAŞA: İşler güçler. İşgüç. Zamanı mevsimi geçirmeden işleri yapmaya çalışmak. 

Dünya telaşası biter mi? Mezerdeennere bi bak hele. 

Misafir gelicemiş. Beni bir telaşa aldı vesselam. 

TEPSERMEK: Suyunu hafif çekmek. Tam kurumamak. 

Salçayı güneşe serelim ıycıg tepsersin ondan songra kölgeye galdıralım. 

Dama serdiğimiz bulgur tepsermiş. Hayding billenelimde ayıtlayalım. 

TENKDİ: Bir şeyin kontrolsuz olarak fırlaması. 

Gocaman bi daş tekelldiydi tenkdivardıgitti. 

O top hurdan geriaşşa tendivardıgitti. 

TERKİ: Hayvanlarda semerden sonra arkada kalan boşluk. Veya Arka taraf. 

Eşşeğin terkisine bin gaşındanda eyce dutun düşme. 

Yavuklusunu atının terkisini attığıyla ıldırım gibi gaybaoldu. 

TETİR: Çıkmayan kir. Genellikle meyve ve sebzelerin çıkmayan kiri. 

Yaş cevizi soyarkene tetiri üstünge başına nahılda  sıçramış. 

Gaç anam hen de neci tetiriyse gattiyyen çıkmaz. 

TEEZEMEK: Tiremek. Dengeli durması gereken bir şeyi yıkılmasın diye tutmak, dengelemeye çalışmak.

Eşşeğin yükü eyice algınamış. Teezede devrilmesing. 

Sen bu tarafa geç teze ben hen de tarafı da eyceme bir sıkayım. 

TIKIŞ: Boyu kısa dolu, şişkin. Sıkışık, yan yana. 

Arapostası durur durmaz hepisi birden tıkışıvirdiler. 

Çuvalı tıkış tıkış doldurmuşsun mayşallah.  

TOKUÇ: Organik, manuel çamaşır yıkama aleti. Genellikle piynar veya pelitten yapılmış çamaşır yıkamada kullanılan kalınca kısaca  düzülmüş ağaç. 

Şarlanga bi gazan gurdum çamaşırları da bireylemek tokuçladım içime eyice singdi. 

Ambardaa tokucu alağelde sumakları bi döğelim. 

Tokucu iycık yavaş vuraydın a yavrım. Düğmeler hep gırılmış.   

 

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (3)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Nurullah Özdemir
(04.10.2024 15:50 - #1701)
Mustafa kardeş, bu konuda epey yazı yazdın. İnşallah ileride bunları kitaplaştırırsın. Selamlar. Yazmaya devam.
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Aytaç Kurtuba
(04.10.2024 16:15 - #1704)
Çok güzel bir yazı yine ağabeyim, kutluyorum. Bu arada Türk ülkelerimizdeki Türk dillerinde Rusça, Farsça bir çok sözcük konuşulan dillere karışmış durumda. Bizde de Arapça ile Farsça karışım ağırlıkta. Eylem kökenli sözcük üretimiyle ortak Türkçe'ye yeni sözcükler kazandırılıp ilk okul öğrencilerinden başlamak üzere günlük kullanıma bu sözcüklerin de kazandırılması yerinde olacaktır. Örneğin tiremek eylemini motor için kullansak, tirengi, tireşir, tireğir gibi sözcükler üretsek güzel olmaz mı.
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
dr SAK
(04.10.2024 16:50 - #1706)
tezmek, yitip gitmek hocam
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve silifkesesimiz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.

deneme bonusu veren siteler deneme bonusu deneme bonusu https://playdotjs.com/ deneme bonusu veren bahis siteleri youtube mp3 blossomtips.com