YEREL KELİMELER - 15
Örnekleme olarak burada ifade ettiğimiz kelimeleri yaşı 60’ın üzerinde olanlar daha çabuk telaffuz edebilirler. Yeni gençler ise epeyce zorlanabilirler. Hatta bu yazılar hangi dil diye tuhaf tuhaf sora da bilirler. Tebessümle karşılarız. Taşeli yöresi veya daha geniş olarak Yörüklerin geçtiği yaşadığı her yerde bu kelimelerle karşılaşabilirsiniz. Dile meraklı olanlar ise bu kelimelerin birçoğunun Özbekistan, Türkmenistan, Azerbaycan gibi Türk cumhuriyetlerinde kullanılıyor olmasına şaşırmazlar.
ÖCÜ: Hayali korkunç bir şey.
Orda öcü var. Sizi yir ha..
Haydi ordan beni öcüyle mi gorkuducaksıngız…
ÖDLEK: Korkak
Onuğula avamı gidilir. Ödleğin biri donguzu görse altına gaçırır.
Karşıdan şemkirdiğine bakma. Üsdüne yürü hele ödleğin biri dabanları yağlar gaçar.
ÖĞÜR ETMEK: Aynı cinsten şeyleri bir araya getirmek. Çoğaltmak
Hu çılpıkları da alda öğür id bari.
İki cızı avar mı olurumuş. Şaşırdığım çitilerlide öğür idde uğraşdığınga değsin.
ÖĞENDERE: Çift sürerken hayvanları idare eden bir ucu tığlı bir ucu tırnaklı uzun değnek.
Öğendireyi dürtmezseng cızgıya doğru gidmezler.
Benim hayvanlar çok uysal. Hiç öğendire gullanmam.
ÖMÜK: Hayvanlarda boğaz.
Koyunu ömüğünden gavradığıyla yatırdığı bir oldu.
Çengelenip durma bak hindi ömüğünden sıkarım ha.
ÖNDÜÇ: Ödünç. Geri verilmek üzere emaneten alınan şey.
A gonşu varısa öndüç bi filcan gayfe virseng.
Olum gomşuların nacanı öndüç isdeyivirgel bari.
ÖRKLEMEK: Hayvanları ön ayaklarını kısa iple birbirine bağlamak veya hayvanları bir yere uzunca bir iple yularından bağlamak.
Çayıra örglediğin o hayvanlar susuzlugdan bayılmış esas.
Ahırda hayvanı hora hasıla örgleyivir bari.
ÖNDÜĞÜN: Birkaç gün önce
Öndüğün mala yere düşse almaycak bi suratı vardı.
Öndüğün kü sizdeki gümbürtü neciydi gı.
ÖRÜM: Küçükbaş hayvanları geceleyin yayılıma çıkarmak.
Mallar gurbana yetişmeycek. Örüme çıkaralım bari.
Malları örümde dağa ağdırmışsıng.
ÖNMEK: Öngmek, saklanıp beklemek, takip etmek
Kümeye giden avcılar öngmüş, öngmüş hiç keklik gelmemiş.
Yollarıngda çok öngdüm emme banga dönüb bi taylemeding bile..
ÖYKÜNMEK: Eğlenerek taklit etmek.
Huna tanı hele nahılda anasını öykünür.
Yavrım ebengi dedengi öykünüb durma ayıb olur.
ÖTEBERİ: Eşyalar, Ev ihtiyaçları, eksik gedik.
Lüzumsuz bissürü öteberi toplamış gelmiş.
Hu öteberileri bir araya billeyinde üsdünü basdırıng.