TOROSLAR’DA BİR TÜRKMEN KENTİ MUT İZLENİMLERİM                 İlk Gezi ve İzlenim             Mut’a ilk kez, 12. Geleneksel Karacaoğlan Şenlikleri ve Kaysı Bayramını izlemek üzere, dostum Sıtkı Soylu’nun daveti ile gittim… Soylu ile Belediye Başkanı Yahya İnanıcı  tam bir dayanışma içinde, Karacaoğlan’ın Mut sınırları içerisinde yaşamış ve ölmüş olduğunu kabul ettirebilmek için çok çaba harcıyorlardı. Tarihi çınarların bulunduğu bahçeye, kendisi de Mutlu olan heykeltraş Hüseyin Gezer’in yarattığı güzel bir Karacaoğlan heykeli dikmişlerdi. Bu Türkiye’nin ilk poliyester heykeli idi…             Mut Kalesi’nden çok az bir kalıntı vardı ve sadece bir sur ayakta kalmıştı. Bu Türkmen kentinde üretilen kilim, cicim, çul gibi Yörük el sanatlarının ne denli ilginç olduğunu, 1972 yılında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca Ankara’da açılan sergide görmüştüm.             Keza Mut çevresindeki Alahan Manastırı, Hoçantı (Derinçay) gibi tarihi ve doğa güzelliği bakımından önemli olan yerleri de o ilk seyahatimde görmüştüm. Mut Karacaoğlan Kültür Ve Sanat Festivali “Uluslararası Karacaoğlan Semineri             İçel’in Toros Dağlarının yaylasındaki Mut ilçesinde, 1975 yılına kadar, 12 yıl süreyle aralıksız Karacaoğlan Şenlikleri düzenlenmişti. Yahya İnanıcı’nın Belediye başkanlığı döneminde düzenlenen şenliklere birkaç yıl süreyle iştirak etmiş; hem şölenleri izlemiş, hem de bilimsel toplantılara katılarak bildiriler sunmuştum.             1974 yılında katıldığımız Karacaoğlan şenliklerinde, Merhum İhsan Hınçer, Vecdi Yarman vb. gibi halk edebiyatı uzmanlarıyla yaptığımız söyleşide, Mut kültür hayatının mümtaz siması Sıtkı Soylu, Ankara ve İstanbul gibi büyük şehirlerimizde de Karacaoğlan ile ilgili düzenlemeler yapılması önerisinde bulunmuş ve bu öneri, orada bulunanların hepsi tarafından benimsenmişti. Nitekim o yıl İstanbul’da Vecdi Yarman, İhsan Hınçer ve Tahir Kutsi Makal gibi dostlarımız ilk adımı atarak uluslararası Karacaoğlan Semineri düzenlenmesi konusunu gündeme getirmişlerdi. Daha sonra mesele, Vecdi Yarman tarafından ciddi bicimde ele alınarak, zamanın Başbakanı Sadi Irmak’a açılmış ve onun onursal başkanlığında oluşturulan komite, güven alamayan hükümetin Turizm ve Tanıtma Bakanı İlhan Evliyaoğlu’nun odasında ilk toplantısını yapmıştı. Komitede başkanlığı Vecdi Yarman yürütüyor, sekreterya sorumluluğu ise bu satırların yazarına veriliyordu. Kemal Baytaş, Mehmet Önder, Feyzi Halıcı, Müjgân Cunbur komite üyeleriydi ama komitenin İstanbul kanadında başka kişiler de bulunuyordu. Bakan Evliyaoğlu sekreterya için bir oda ile bir daktilo memuresinin görevlendirilmesi hususunda buyruğunu vermişti ve sekreteryanın yönetimi görevini de ben yapacaktım.             “Uluslararası Karacaoğlan Semineri” 1975 yılında, önce İstanbul’da, sonra Ankara’da gerçekleştirildi. Bu vesileyle Mut El Sanatları Sergisi, her iki şehirde açıldı ve Mut seyirlik oyunlarıyla, müzik ve halk oyunlarından örnekler, hem İstanbul hem de Ankara sahnelerinde sergilendi.             O yıl, başka şehirlerde de Karacaoğlan ile ilgili düzenlemeler yapıldı. Mut’taki geleneksel şenlikten başka, Feke’de ve Adana’da şenlikler ve seminerler düzenlendi. O yıl PTT özel Karacaoğlan pulu çıkardı ve ilk gün damgası tatbik edildi. Bir başka deyişle 1975 yılı adeta Karacaoğlan yılı oldu…             Belki de nazar değmiş olacak ki, 1976 yılından sonra, ne Mut’tan, ne Feke’den ve ne de Adana’dan ses çıkmadı! Karacaoğlan unutulmuştu!.. Her yıl Silifke’ye giderken, Mut’un Çınaraltı’ndaki Karacaoğlan heykeline bakar, üzülürdüm…             Uzunca bir aradan sonra, 1983 yılında, Mut Halk Eğitim Merkezi Müdürü Hilmi Dulkadir’in çabaları ile 13. Karacaoğlan Kültür ve Sanat Festivali düzenlendi. Kaymakam Mestan Deniz’in üstün gayretleri de eklenince, özlenen Karacaoğlan şölenleriyle birlikte, bir de bilimsel toplantı yapıldı. 10-12 Haziran 1983 tarihlerindeki bu düzenlemenin açılış törenine, İçel valisi A. Nazif Demiröz de, katılarak açış konuşması yapmıştı. Vali yapılan düzenlemeyi övmüş ve ilinde, bu tür faaliyetlerin yaygınlaştırılmasına çalıştıklarını vurgulamıştı. Daha önce valilik yaptığı illerde de çok yönlü kültür ve sanat faaliyetlerinin düzenlenmesini sağlayan vali Demiröz, o yılki Mersin Festivalinin de çok yönlü gerçekleştirilmesi için özel komiteler kurdurmuştu.             Festivalin ilk günü açılan sergiler arasında yer alan Alaçuval sergisi, Mersin Kültür Müdürü Müyesser Tosunbaş’ın titiz yönetiminde, gerçekten ilginç bir düzenleme olmuştu.             Festivalin gece programlarında, mahalli halk oyunları toplulukları, mahalli ses sanatçıları, Çukurbağ köyünden getirilen “Deve Bodlaması” adlı seyirlik oyun ile Belkıs Akkale, Bedia Akartürk, Arif Sağ ve Musa Eroğlu gibi ünlü sanatçılar yer almışlardı.             Festivalin kültürel yönden önemi ise; Dr. Müjgân Cunbur, İ. Ü. Nasrattınoğlu, Hayrettin İvgin ve Prof. Dr. Abdurrahman Güzel’in konferansları idi. Bu konferansları, kalabalık bir dinleyici topluluğu izlemiş ve konuşmacılara sorular yöneltmişlerdi. Sıtkı Soylu’nun yönettiği konferanslar, festivale bilimsel nitelik kazandırırken, yine Soylu’nun yönetimindeki Âşıklar Şöleni’nde Çukurovalı âşıklardan Osman Feymani, Hacı Karakılçık ile Karslı âşık Sadi Değer, âşıklık geleneğinden örnekler sunmuşlardı.             Mut’un çeşitli mahalli ekipleri ile Eskişehir’den gelen Kafkas ekibi ve Akşehir kız zeybek grubu, festival boyunca gösterilerde bulunmuşlardı. Bizzat benim çabalarımla  Makedonya’nın Ohri kentinden gelen Kardeşlik-Birlik halk oyunları ve müzik topluluğu, festivale renk katmış ve uluslararası nitelik kazandırmıştı. ***             Mut Kaymakamı (sonra çeşitli illerde vali) Erdal Ata başkanlığında toplanan İlçe Turizm Komitesinin 23 Ocak 1984 tarih ve 1 sayılı kararını bana gönderdiler. Kaymakam Erdal Ata, Halk Eğitimi Müdürü Hilmi Dulkadir, Esnaftan Orhan Kurtulan, Em. Bnb .Nafiz Gezer, Orman İşletme Müdürü Hacı Ali Kılıçer, Muhasebeci Mehmet Çetin ve Belediye Başkanı Rıza Sarıbaz’ın imzalarını taşıyan “karar” şöyle idi:             25-27 Mayıs 1984 tarihleri arasında yapılacak 14. Mut Karacaoğlan Kültür ve Sanat Festivali’ne çağrılacak yurt dışından ve halk oyunu ekibi ve Karacaoğlan konusunda konferans verecek bilim adamlarını komitemiz adına tesbit-davet ve kanuni işlemlerinin yapılması hususunda Folklor Araştırmaları Kurumu Genel Başkanı İrfan Ünver Nasrattınoğlu’na yetki verilmesi, komitemizin 23 Ocak 1984 tarihinde yaptığı toplantıda oybirliği ile kararlaştırılmıştır.             Sevgili Hilmi Dulkadir’in bana telefonla da bildirdiği bu karar uyarınca, hemen harekete geçmiş; Makedonya’dan bir halk oyunları ekibi ile Türkmenistan’dan iki Karacaoğlan uzmanının Mut etkinliklerine katılmalarını sağlamıştım.             Mut Kaymakamı Erdal Ata imzasıyla Mut, 6.4.1984 tarihli bir yazı ile de Mut’taki bu etkinliğe şu özel yazı ile davet edilmiştim:             Sayın İrfan Ünver Nasrattınoğlu             Folklor Araştırmaları Kurumu Genel Başkanı-Ankara             25-27 Mayıs 1984 tarihlerinde yapılacak 14. Mut Karacaoğlan Kültür ve Sanat Festivali bünyesinde Türk Halk Şiiri Semineri düzenlenecektir.             Bu konuda değerli görüşlerinizden istifade edebilmemiz için belirtilen tarihlerde ilçemize teşriflerinizden kıvanç duyacağız.             Müsbet cevabınızı bekler, saygılar sunarız. ***             Notlarımı gözden geçirdiğimde, Mut’a daha sonraki tarihlerde ne için gitmiş olduğuma ilişkin şu bilgileri saptadım: 07-08 Haziran 1975 tarihinde Mut’ta, Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenen açık oturuma katıldım. Bu oturumda ben, “Karacaoğlan’ın Dili Halis Türkçe’dir” konulu bir bildiri sundum. 10-12 Haziran 1983 tarihlerinde, Mut’taki geleneksel Karacaoğlan ve Kaysı Festivali programı çerçevesinde düzenlenen konferansta, “Günümüz Halk Ozanlarının Gönlündeki Karacaoğlan” konusunda konuştum ve kimi ozanların, Karacaoğlan için oluşturdukları deyişlerden örnekler verdim. 25-27 Mayıs 1984 tarihindeki “Türk Halk Şiiri ve Karacaoğlan Semineri”nde “Azerbaycan El Şairleri ve Karacaoğlan”  konulu bir bildiri sundum. 03-05 Kasım 1995 tarihlerinde Mut’ta, 20. Uluslararası Karacaoğlan Sempozyumu düzenlendi. Bu sempozyumda ben, “Karacaoğlan Nereli? Karacaoğlan’la İlgili Türkmenistan’da Yapılan Çalışmalar” başlıklı bir bildiri sundum.      28-29 Kasım 1996 tarihlerinde Mut’ta, 22. Uluslararası Karacaoğlan Sempozyumu yapıldı. Bu sempozyumda ben “Türk Dünyası, Türk Aşıklık Geleneği Ve Bu Gelenek İçinde Karacaoğlan’ın Yeri” konulu bildiri sundum…  Ayrıca düzenlenen etkinliğe Türkiye içinden ve örneğin Makedonya, Kosova, Bosna gibi ülkelerden, halk oyunları topluluklarının katılmalarını sağlamıştım. 14-16 Kasım 1997’de Mut’ta düzenlenen 23. Karacaoğlan Sempozyumu’nda “Karacaoğlan İle İlgili Etkinlikler”  hakkında bildiri sundum. *** Kuşkusuz, Karacaoğlan Mut’ta anılmaya devam etti. Konferanslar paneller düzenlendi; konserler verildi, halk oyunları toplulukları gösterilerde bulundu. Zaman zaman da ben, Türkiye dışından, kimi halk oyunları toplulukların Mut festivaline katılmasını temin ettim. Keza Karacaoğlan üzerine düzenlenen panellere, başka ülkelerden konuşmacılar da sağladım. Bunlardan, Türkmenistanlı araştırmacı-şair dan Oraz Yağmurov, “Türkmen Ozan Karacaoğlan” adıyla bir kitap yayımladı.             Gel zaman-git zaman Mut’ta yöneticiler değişti. Beni tanıyan dostlarımın kimileri uçmağa vardılar; kimileri ya ununu eleyip eleğini duvara asmışlar ya da dünya ile pek ilgileri kalmamış. En kötüsü de kimileri, ahde vefa kavramını unutup, kendi alemlerine dalmışlar!..             Mut Belediye Başkanının Mektubu             Ama benim onur arşivimde şu mektup beni daima onurlandırmaktadır:    Sayı:  897        Tarih: 2/5/1975 Konu:  Minnet ve şükran borcu             Sayın İrfan Ünver Nasrattınoğlu/ANKARA             Mîllî Kültürümüzün oluşumunda özel bir yer ve durumu bulunan Büyük Halk Ozanı’mız Karacaoğlan’ın, uluslararası nitelikte bir seminer konusu yapılması hususunda gösterdiğiniz çaba, verdiğiniz emek, katkınız ve heyecandan dolayı sizlere teşekkür ve minnet borçluyuz.             Hiç kuşkusuz bu seminer konusunda Belediye olarak yaptığımız veya yapabildiğimiz sadece öncülüktür. Ondan sonrası ve başarıya ulaşılmasının onuru sizlere aittir.             Karacaoğlan’ın mezarının bulunduğu topraklarda yaşamakla iki kez mutlu olan biz Mut’lular; bu gayret, çaba ve himmetlerinizi asla unutmayacağız.             Beldem halkının sonsuz minnet ve şükran duygularını iletirken, 7-8 Haziran 1975 tarihinde İlçemizde yapılacak olan Karacaoğlan şenliklerinde, sizi Mut’ta misafir etmekten de ayrı bir mutluluk duyacağımızı belirtmek isterim. Saygılarımla.                                      Yahya İNANICI / Belediye Başkanı